Dekabristler

Dekabristler, 1825’in Aralik ayinda çarliga meydan okumaya cüret etmis ilk Rus devrimcileriydi. Bu romantik devrimciler, kendilerinden sonra gelen Rus devrimci kusaklarini oldugu gibi, Rus edebiyatini da derinden etkilemislerdi. Nitekim Tolstoy “Dekabristler beni her zamankinden daha fazla mesgul ediyor, saskinligimi ve hayranligimi uyandiriyor” demisti. Bu hayranligi onu Dekabristler’i yazmaya sevk etti. 1861’de Herzen’e yazdigi mektupta, Dekabristler’i 1860 Kasiminda yazmaya basladigini bildirir. Ama araya baska romanlar girer ve bu kitaba ancak 1870’lerin sonunda, Anna Karenina’yi tamamladiktan sonra geri dönebilir. Dekabrist hareketinin üyeleriyle görüsür, onlarla yazisir, kaderleriyle, hayatlarindaki ayrintilarla ve kendi aralarindaki iliskilerle yakindan ilgilenir. 1897’de yazdigi bir mektupta romani hakkindaki su satirlar ilgi çekicidir: “düsüncem, biri dünyevi hayatin yoluna düsen, korkulmayacak seylerden dehsete kapilan, takibata ugrayan, tanrisina ihanet etmis, digeri de kürek yollarina düsmüs iki arkadasi ve de otuz yil sonra bunlara neler oldugunu anlatmakti: birinin berrakligini, cesaretini, hassasiyetini, mutlulugunu ve digerinin hem fiziksel hem manevi olarak yikilmisligini.” Ama Dekabristler’i bir kez daha bir kenara birakir ve bitirmek de kismet olmaz. Bu roman ilk kez Türkçe yayinlaniyor. HY