Obezite, Nedenleri Ve Sonuçları

ÖNSÖZ’DEN
Obezite ve nedenleri, yillardir yogun ve süregelen çalismalarin konusu olmustur. Fizyolojik düzenleyici mekanizmalar kadar, çevresel ve genetik faktörler, psikolojik ve kültürel durumlar gibi birbirini etkileyen pek çok kompleks etken, obezitenin nedenleri arasinda sayilmistir. Eskiden saglik ve refahin göstergesi olarak kabul edilen obezite, günümüzde pek çok hastaliga neden olabildigi gibi pek çok hastaligin da seyrini olumsuz etkiler. Hemen her hastaligin öncelikli tedavisi, eger varsa obezitenin tedavi edilmesini gerekli kilar. Obezite basit bir estetik sorun degil, multifaktöryel nedenlerle olusan bir hastaliktir. Tüm dünyada ciddi bir halk sagligi sorunu olarak kabul edilen obezitenin tedavisinde diyet ve egzersizin önemi, bugün oldugu gibi Hipokrat zamaninda da vurgulanmistir. Obezite, vücuttaki yag dokusunun artmasiyla karakterizedir ve hemen hemen bütün organlarda komplikasyonlara neden olabilen önemli bir hastaliktir. Bu kadar problemli bir hastalik olan obezitenin nedenleri de sadece enerji dengesizligi ile açiklanamayacak kadar çok ve karmasiktir. Genetik ve çevresel faktörlerden ailesel faktörlere, besinlerin karbon ayak izinden, uyku düzenine, annenin gebelikteki beslenmesinden, bebegin beslenme tarzina, endokanabinoid sistemden, mikrobiyotaya ve besinlerin asiri tüketilmesine neden olan nöronal ve hormonal faktörlere kadar uzanan bu karmasikligin tedavisinin de çok zor oldugunu kabul etmek gerekir. Iste bu bilgilerden yola çikarak, son yillarda obezitenin sadece bir diyetle veya bilimsel olmayan popüler diyetlerle tedavi edilmeye çalisilmasinin ne kadar hatali oldugunu, hem Tip camiasina hem de Beslenme ve Diyetetik camiasina göstermek üzere bu kitabi hazirladik. Obeziteyi tedavi edecek acil agirlik kaybi saglayacak mucize bir besin de yoktur, besin destegi de yoktur, diyet de yoktur… Öncelikle bunu herkesin kabul etmesi gerekir. Ayrica, obezite son derece karmasik bir hastalik oldugundan tek bir disiplinin, tek basina bunu tedavi etmesi de mümkün degildir. Uzman Hekimler veya Endokrinologlar, Diyetisyenler, Fizyoterapistler, Psikiyatristler ve/veya Psikologlar ve gerektiginde obezite nedeniyle ortaya çikan hastaliklarla ilgili uzmanlarin, ekip olarak birlikte çalisarak bu hastaligi tedavi etmeleri gerekir. Ayrica epidemi haline gelen ve bir halk sagligi sorunu olmasinin yani sira, ülkelerin saglik sistemlerine çok büyük ekonomik yük getiren obezitenin azaltilmasi ve/veya tedavisi konusunda basta hükümetler olmak üzere, ilgili bütün paydaslar tarafindan bu konuda projeler ve politikalar üretilmeli, halkin bilinçlendirilmesi ve bilgilendirilmesi için yazili, görsel ve sosyal medyada dogru bilgiler verilmeli ve bu bilgilerin bilinçli bir sekilde kullanimi için gerekenler yapilmalidir. 45 yildir bu alanda hem klinik diyetisyen, hem de akademisyen olarak hizmet vermis olmamdan kaynaklanan birikimim ve sevgili meslektaslarimin da özverili destegi ile yazmis oldugumuz, güncel, güvenilir bilimsel gelisme ve bilgileri içeren bu kitabin, öncelikle Beslenme ve Diyetetik camiasina, Tip mensuplarina ve diger ilgili saglik profesyonellerine bir isik olmasini diliyoruz. Bu kitabin yaziminda emegi geçen herkese ve basimini saglayan Sn. Alp Ofset ve Sn. Hatiboglu Yayinevi’nin degerli yönetici ve emekçilerine, özellikle gösterdikleri yakinlik, anlayis, yüksek ilgi ve titiz çalismalari nedeniyle minnet duygularimla tesekkürlerimi sunuyorum.

Prof. Dr. M. Emel ALPHAN