Paris'te Bir Osmanlı Sefiri Yirmisekiz Mehmet Çelebi'nin Fransa Seyahatnamesi

Haziran 1721/ Paris sosyetesi, krali ve saraylilari bir kenara birakip yeni bir meraka düsmüstür: III. Ahmet’inXV. Louis’ye yolladigi elçi ve esligindeki heyetin iftar sofrasi.Elçi Yirmisekiz Mehmet Çelebi ve heyeti, bu ilgiye yabanci degildir. Fransa’ya ayak bastiklari andan itibaren, halk onlari seyretmek için geçtikleriyerlere akin etmektedir.Çelebi, Fransizlarin savas meydanlarindaki izlenimler üzerinden yarattiklari Türk imgesini alt üst eder: Kültürü, yasam tarzi, edebi bilgisi bu imgenin eksik kalan taraflarini bütünler.Ülkemizde Bati kültürüyle tanismada öncü kabul edilen Çelebi, Avrupa’da Turquerie’nin yolunu açmis; bu akimla modadan mimariye, müzikten resme pek çok alanda Türk tarzi ürünler verilmistir.18. yüzyilin kendine özgü ve duru dilinden Sevket Rado’nun yayina hazirladigi bu eser, Lale Devri’nin kültür ve düsünce dünyasina ilk elden tanik olmamizi sagliyor.Yirmisekiz Mehmet Çelebi (?1660’larin sonu-1732) Edirne’de dogdu. Asker olan babasinin izinden giderek yeniçeri oldu ve ona lakabini kazandiran 28. Orta’da idari görevler üstlendi. Basarilari sayesinde devletin üst düzey yönetiminde görevlere getirildi. Pasarofça Antlasmasi müzakere heyetinde görevlendirildi. Burada Avrupali diplomatlar üzerinde büyük bir etki yaratti. Bu sayede 1720-21’de Paris’te elçi olarak görev yapti. Elçilik raporu olarak yazdigi bu metin, yazildigindan beri hem yerli hem yabanci pek çok çalismaya konu olmustur. Çelebi, Patrona Halil Isyani’ndan sonra Kibris valiligine atanmis ve orada vefat etmistir.