Avrupalılar Üç Hayatın Işığında Kozmopolit Avrupa Kültürü

19. yüzyil, Avrupa için benzeri görülmemis bir sanatsal atilim dönemiydi. Ayni zamanda, kitle iletisim araçlarinin ve hizli tren yolculugunun milliyetçilik engellerini asarak Avrupa’yi bir araya getirdigi, sanat, müzik ve edebiyat eserleri bakimindan gerçek anlamda bir Avrupa kanonunun gelisimini kolaylastirdigi ilk kültürel küresellesme çagiydi. Nitekim 1900’e varildiginda, kitanin her yerinde ayni kitaplar okunmakta, ayni tablolar üretilmekte, evlerde ve konser salonlarinda ayni müzik çalinip dinlenmekte ve bütün önemli tiyatrolarda ayni operalar sahnelenmekteydi.

Övgüyle izlenen tarihçi Orlando Figes genis kapsamli belgelerden, mektuplardan ve çesitli arsiv malzemelerinden yararlanarak, Avrupa’da bütünlesmeyi mümkün kilan para ile sanatin etkilesimini inceliyor.

Kitabin odak noktasinda dokunakli bir ask üçgeni yer aliyor: Rus yazar Ivan Turgenyev; uzun ve derin bir ask iliskisi yasadigi Ispanyol primadonna Pauline Viardot; Pauline’in bir sanat elestirmeni, tiyatro yöneticisi ve cumhuriyetçi militan olan kocasi Louis Viardot. Turgenyev ile Viardot çifti bir tür Avrupa kültür alisverisine aracilik ettiler; Delacroix, Berlioz, Chopin, Brahms, Liszt, Schumann çifti, Hugo, Flaubert, Dickens ve Dostoyevski gibi birçok dev simayla tanistilar ya da yollari kesisti.

Uygarlik tarihindeki büyük ilerlemelerin hemen hepsi kozmopolitligin arttigi, yani insanlarin, fikirlerin ve sanat eserlerinin ülkeler arasinda serbestçe dolastigi dönemlerde ortaya çikmistir. Canli bir üslupla kaleme alinan Avrupalilar, kozmopolit bir mayalanmanin zamanla dünya kültürüne damga vuran sanat geleneklerini nasil sekillendirdiginin de göstergesi.

“Harika, genis kapsamli bir çalisma Figes bu dönemi ustalikla anlatiyor, üstelik ikna edici ve tutarli bir sekilde okuru aydinlatarak...” -Publisher’s Weekly

“Kimi yazarlar dünyaya bakmak için teleskop kullanir, kimileri de mikroskop. Orlando Figes ikisini de kullanarak okurlarini hem sasirtiyor hem hosnut kiliyor.” -The American Scholar