Türk Tasavvuf Araştırmaları

Anadolu’da tasavvuf, Türkiye Selçuklulari döneminde büyük bir gelisme kaydetti. Baskent Konya’ya Islam aleminin degisik yerlerinden mutasavviflar gelmis, buradan ülkenin hemen her tarafina gönderdikleri temsilcileri araciligiyla kendi görüslerini yaymislardir. Bu dönemde Anadolu, köy köy, kasaba kasaba ve sehir sehir, degisik görüsleri temsil eden mutasavviflarin faaliyet alani olmus; bunlar, Türk insaninin Islam kimligi kazanmasinda önemli rol oynamislardir. Mutasavviflarin Anadolu’daki faaliyerleri Beylikler Dönemi’nde de sürmüs; özellikle Osmanli Devleti’nin kurulusunda etkili olmuslardir. Osmanli Devleti, XV. yüzyilin sonlarina kadar birkaç marjinal grup disinda tasavvufun hemen her koluna önem vermis, yeni fethedilen topraklarda mutasavviflarin yapilanmasini tesvik etmistir. XV. yüzyilin ikinci yarisinda, günümüzde Alevilik olarak bilinen Safeviligin tarikat olarak ortaya çikmasi ve Safevi hanedaninin devlet kurmasi için bu tarikatin halifelerinin Osmanlilar aleyhine bu devletin sinirlari içinde faaliyetlerde bulunmasi yüzünden tüm tasavvufi hareketler kontrol altina alinmaya çalisilmis; Osmanli Devleti, medrese egitimini öne çikararak tarikatlarin faaliyet alanini sinirlama yönüne gitmistir. Bu durum, tasavvufun duraklama dönemine girmesine neden olmus; tarikatlarin büyük çogunlugu zamanla eski önemlerini ve itibarlarini yitirmislerdir. Bununla birlikte çok sayida tarikat, Cumhuriyet Dönemi’ne kadar tekke ve zaviyelerde faaliyetlerini sürdürmüslerdir. (Arka Kapak)