Spinoza Bir Başlangıç

Türkiye’de okurun Spinoza. Dünya Sevgisi’yle tanidigi Diego Tatián bu kitabinda Spinoza düsüncesinin temel unsurlarini sunuyor: “Spinoza ‘insanî eylemlerle alay etmemeyi, onlardan yakinmamayi, fakat onlari anlama’yi önerirken, hayata hurafe ve keder yükleyen güçlere direncin yaninda kamusal ifade olarak belirecek bir ortak kuvveti öne çikarir; demokratik gizemi, kimsenin kendini feda etmesini istemeyen bir gerçekçilikle düsünür. Hakimiyet insanlari yapabileceklerinden uzaklastirir, politik yetenekleri köreltir, hayal gücünü de kedere ve beden bütünlügünü etkileyen antipolitik bir tutkuya, melankoliye hapseder. Spinoza bu sosyal melankolinin kurdugu hegemonyaya yalnizlik hâli, etkileme gücüne tam olarak sahip oldugunda bedenin erisebildigi eksiksiz neseye ise hilaritas der. Kolektif bir bedenin neye muktedir oldugunu henüz kimse bilmiyor. Kolektif bir hilaritas haklarin eksiksiz kullanimi, öngörülmemis haklarin da üretici kapasitesi ve yalnizligin degil, fakat digerlerinin arzusu da olan bir arzunun sosyal belirlenimi olabilir. Yeni olanin, gerçekçilikten hiç uzaklasmayan Spinozaci üretimi, güncel politik tartismalar açisindan düsünceye benzersiz bir önem kazandiracaktir.