Boğaziçine Sığınanlar

“Alman bilim adamlari, sanatçilari ve politikacilarinin nasyonal sosyalist diktatörlügün baskisi altinda olusan göç olayi elbette oldukça genis tabakalari kapsiyordu ve 1933 sonrasi yillarda birçok ülkede, özellikle Amerika Birlesik Devletleri’nde bulunan Almanca konusan mültecilerin sayisi Türkiye’ye siginanlarin sayisini çok asmisti. Fakat saniyorum ki Hitler Almanya’sindan kaçan mültecilerin nispi önemi hiçbir yerde Türkiye Cumhuriyeti’ndeki kadar büyük olmamis ve çalismalari bu kadar kalici bir tesir birakmamistir. Bunun bir nedeni de bilim adamlarinin ve sanatçilarin faaliyetlerini daha ziyade iki sehirde yogunlastirmis olmalaridir. Bu iki sehir, eski baskent Istanbul ve yeni baskent Ankara’dir... Almanca konusan bilim adamlari ve sanatkârlari bu ülkedeki doktor, avukat, kimyager, fizikçi ve dil ögretmenlerine, ayrica bazi memur gruplarina yaptiklari etki olaganüstü genis ve derin olmustur. Bu etki sadece çagdaslar için degil, sonraki bir-iki nesil için de geçerlidir.”

Hitler Almanya’sindan kaçip Türkiye’ye siginan ve Türkiye’nin insasina katki saglayan bilim adami, sanatçi ve politikacilarin ilginç ve ibretlik anilarindan olusan bu kitap, okuyucuya çok çagrisimli trajik bir dünyanin kapilarini açiyor. Maalesef insanoglu bugünkü dünyada ayni trajediyi daha yogunlastirilmis bir sekilde yasamaya devam ediyor.