17. Yüzyıl İstanbulunda Lonca Dinamikleri

Osmanli Imparatorlugu’nda sehzadelerin dogum ve sünnet törenleriyle, padisah kizlarinin dügünlerinde büyük senlikler (sûr) düzenlenir, bunlarin en önemli parçalarindan birini de esnaf alaylari olustururdu. Osmanli geleneginde bu senlikleri yansitan sûrnâmeler içindeki en renkli sayfalar da kuskusuz Istanbul loncalarinin geçit alaylarinin tasvirleridir.

Prof. Dr. Eunjeong Yi de 17. Yüzyil Istanbul’unda Lonca Dinamikleri adli çalismasina baslarken, sûrnâmelerdeki o nefis minyatürlere de gönderme yapan bir çeliskiden yola çikiyor: Osmanli loncalarina iliskin çalismalarda çizilen büyük resim oldukça kasvetli tonlar tasimaktadir. Söz konusu yapitlarda, genel olarak Osmanli loncalarinin, özel olarak da Istanbul loncalarinin ellerinin kollarinin geleneklerle baglandigi ve/veya devletin çok siki denetimi altinda olduklari yargisi, degisime ve adaptasyona tamamen kapali bir lonca betimlemesi öne çikmaktadir. Capcanli minyatürler ile bu tekdüze büyük resimler arasindaki çeliski nasil izah edilebilir? Istanbul loncalari gerçekten de bu kadar verimsiz, atil, zayif birimler miydi?