Montesquieu Ve Sosyal Bilimin Gelişimi

Ünlü kuvvetler ayriligi kuraminin Montesquieu’nün düsünüsünde oynadigi rolü artik anlama noktasindayiz. Bu sadece çesitli kamu islevlerinin farkli kisiler tarafindan yerine getirilmesi ilkesinin belirli bir seklidir. Montesquieu’nün yetki dagilimina bu kadar önem yüklemesinin sebebi çesitli güçler arasindaki anlasmazligi ortadan kaldirmak degil, daha ziyade aralarinda hiçbirinin digerinin önüne geçemeyecegi bir rekabet ortami gelistirmek ve onlari önemsizlestirmektir.

Montesquieu, kesin bir ilke belirlemese de sezgisel olarak, saglikli ve ayni zamanda akla uygun olmadigi sürece bir seyin nadiren evrensel olabilecegini kabul eder... Sosyal türleri tarihi bakimdan tanimlayip açiklamaya çalismasinin sebebi budur. Bir seyin, gerçekligi gözlemleyerek kavradigi sekli gibi, özüyle arasinda tutarsizlik oldugunu kesfetmeden onlari düzeltmeye kalkismaz. Montesquieu’nün doga kanunlari anlayisi tüm sosyal varolusa uzanmasa da büyük bir kismina uygulanabilir. Eseri sanatla bilim arasindaki, muglaklik ve belirsizligin neden oldugu eski karmasayi sürdürüyorsa da bu kusur, sadece zaman zaman göze çarpar.

Sosyolojinin kurucularindan Durkheim, siyaset ve hukuk kuramcisi olarak kuvvetler ayriligi ilkesiyle tanidigimiz Montesquieu’yü sosyolojinin habercisi olarak görmektedir. Elinizdeki kitapçik ilk olarak 1893’te Latince bir tez olarak hazirlanmis ve yayimlanmistir. Durkheim, Montesquieu’nün sosyal olgular ile diger bilimlerin inceledigi olgular arasinda ayrim yaptigini fark etmistir. Montesquieu bu olgulara etki eden faktörler konusunda sikça yanilgiya düsmüs olsa da henüz on sekizinci yüzyilda belki de sezgisel olarak ulastigi bu sonuç, sosyal bilimler açisindan kuvvetler ayriligi tezi kadar müstesna kabul edilmelidir.