Dünyanın Bir Ucunda

Çagdaslari, bir gemi mühendisi, hem de çok iyi bir gemi mühendisi olan Zamyatin için kelimelerin mühendisi derlerdi. Herhalde onu en iyi anlatan tanimdir bu. Kelimeler onda matematikçi hassasiyetiyle bir araya gelirdi. Bir gemi mühendisi olarak buzkiranlara askla bagliydi, yazdiklari da buzkiranlar gibiydi: sert, güçlü, sarsici, yikici, ama zarif, kadinsi çizgilere sahiptir bunlar. Insanin içinde aci bir burukluk birakirlar. Dünyanin Bir Ucunda ilk kez 1914’te yayinlandi. Bu romanda Rus ordusunu olumsuz tasvir ettigi için, kitabinin yasaklanmasi yetmezmis gibi, bir de St. Petersburg’un kuzeyinde, Kuzey Buz Denizi kiyisindaki Kem’e sürüldü. Kuskusuz, siyasi bir mesaj da tasir bu roman. Ama aslinda yalnizligin, yitip gitmisligin, çaresizligin, köseye kistirilmisligin ve umutsuz bir askin romanidir. Daha önce sürgün edildigi Kafkaslarda bir Iran masali dinlemis Zamyatin: evvel zaman içinde sehirlerden birinde soylu, güçlü bir horoz yasarmis. Ama bu horozun, digerlerinden bir saat erken ötme gibi kötü bir huyu varmis. Sahibi sabretmis, sabretmis de, dayanamamis sonunda, kesivermis hayvani. Zamyatin kendini o horozla karsilastirmayi severmis. Elinizdeki kitap, erken öten horoz gibi agir bedeller ödemis bir mühendis-edebiyatçinin kaleminden bir yalnizlik ve çaresizlik romani, bir buzkiran gibi zihninizde güçlü bir iz birakacak. HY