Serbest Cumhuriyet Fırkası

Ali Fethi Okyar’in kaleminden Serbest Cumhuriyet Firkasi ve bir dönemin portresi. 40-50 milletvekiliyle yönetilebilir bir muhalefet olarak tasarlanan Serbest Cumhuriyet Firkasi, beklenmeyen bir performans gösterince, hele ki Izmir mitingine 50 bin kisi katilip Fethi Bey’in önüne çikarak “Kurtar bizi” feryatlarini basinca isin rengi aniden degisir. Yerel seçimlerde de Serbest Firka’nin hatiri sayilir bir miktarda oy alacagi belli olunca baskilar, iskenceler, hatta halkin oy kullanma hakkina müdahaleler birbirini takip eder. Tekkelerin önlerinin süpürülmeye baslandigina, feslerin kaliplandigina vs. iliskin malum irtica silahlarinin kilifindan çiktigina da tanik olunur. Bir de ciddi bir oy almasi, iktidarin alarm zillerini çaldiracak ve sonuçta kapatilmasi için dügmeye basilacaktir. Nihayet partiyi kurmak için en yakin arkadasini “istirapli bir ise” sürükleyen Gazi, basinda bulundugu CHP’yi korumak için devreye girecek ve basta verdigi tarafsizlik sözünün tersini yaparak Serbest Firka’yi kapatacaktir. Böylece agustos ayinda hükümetin icraatindan sikâyet raporuyla süreci baslatan Fethi Bey, 17 Kasim 1930 günü fesih karariyla bu (liberal) düse son verecektir. Ali Fethi Okyar’in hatiratinda bu serüveni ilk elden okuma firsati bulacaksiniz.