Freudculuk Eleştirel Bir Taslak

Geçen yüzyilin basinda Freud'un seslenisi kulaklarda ugursuz ve ürkünç bir yanki birakir. Modern burjuva bireyi ve bu dünyanin yarattigi küçük insan tipleri bu sesi pek de duymak istemeyecektir. Insana dair simdiye kadar karanlikta kalmis bir düsüs hikâyesinin çözümlemesi midir sözü edilen? Freud kara haberi verirken bir an olsun tereddüt etmeyecektir: "Bir insanin yazgisini, yasaminin ve yaratici etkinliginin tüm içerigini bir sanatçiysa sanatinin, bir bilim insaniysa bilimsel kuramlarinin, siyasetçiyse siyasi programlarinin ve eylemlerinin vb. içerigini belirleyen sey, cinsel içgüdülerindeki dalgalanmalardir. Diger her sey, güçlü ve temel bir cinsellik ezgisinin ikinci sesidir ancak." Freud'un temel yaklasimini bu çarpici ve radikal formülle izah eder, Bahtin çevresinin önemli düsünürü Valentin Nikolayeviç Volosinov Freud'un basarisi rahat ve konformist çevrelerde tüm gizem örtülerini kaldirmak ve insani saklandigi delikten çikarmaktir. Gelgelelim psikanalitik yöntem tek boyutlu açiklamalariyla bu sefer baska sinirlamalara yol açmistir. Volosinov, insanin farkli dinamiklerden beslenen bir çokseslilige de sahip olabilecegine isaret eder. Volosinov'un çoksesliligi toplumun sarkisidir aslinda. Insan çevreden, dünya görüslerinden ve ideolojik fenomenlerden soyutlanamaz. Eger insan yalnizca biyolojik bir varliga indirgenmis olsaydi o bir hiç hükmünde kalir, tüm özgürlük imkânlari elinde alinirdi. Volosinov, Freud'un psikanalizinde kapali kalmis ögeleri tek tek açimlar. Biyolojik belirlenimin karsisina tarihsel varolusu yerlestirir. Bilinçdisinin toplumsal dille beslenen zenginligini gösterir. Anlam konusunda etkilesimci, diyalojik bir iliski arayisina girer Yazildigi dönem itibariyle zamanin oldukça ilerisinde ve bugüne kadar Freudculuga dair yazilmis en yetkin çalismalardan biri