Cengiz Hanın Ölümsüzlük Arayışı

Cengiz Han’in Manevi Dünyasi ve
Zamanin Türkistan Cografyasi
Çin, kibirli ve müsrif bir hayat sürdügü için Ulu Tanri buradan elini çekmistir. Kuzeyin issiz çöllerinde yasadigim için ihtirasim yoktur. Lüks yasamdan nefret ederim ve ölçülü bir hayat tarzim var. Benim için bir lokma ve bir hirka kâfidir. Basit çobanlarim ile ayni yiyecegi yer, ayni paçavralari giyerim.
- Cengiz Han’in Ch’ang Ch’un’u davet ettigi mektuptan
Cengiz Han, hangi siyasi atmosferde ortaya çikti? Mogollar dinlerini ne ölçüde yasiyorlardi ve Budizm’le iliskileri ne boyuttaydi? Cengiz Han’in imtiyazli Budist kesisi Hai-yün kimdi? Taoizm tarih boyunca nasil bir gelisim gösterdi? Taoizm’in Ch’üan-chen mezhebinin esaslari nelerdi?
Çin Simyasi ile Taoizm arasindaki irtibat nasil gelisti? Cengiz Han’in gönderdigi davete icabet eden Ch’ang Ch’un zamaninda Türkistan ne durumdaydi?
Eli­nizdeki kitap Mogol çagina ait bir Çin kaynagidir. Cengiz Han tarafindan otagina davet edilen Taoist simyaci Ch’ang Ch’un ve müritleri 1221-1224 yillari arasinda Türkistan’i gezmisler ve onlarin bu seyahatlerinin notlari günümüze kadar ulas­mistir. Pek çok Türk boyunun gelenekleri ve görenekleri hakkinda ilginç bilgiler sunan bu kaynak ayni zamanda Türkistan’in tarihî cografyasina isik tutan mühim bir eserdir. Bölgenin hayvanat ve nebatatina iliskin bilgilerin de sunuldugu seyahatnamedeki tabiat tasvirleri son derece etkileyicidir.
Ch’ang Ch’un’un 1227 yilinda ölümünü müteakip müridi Li Chih-Ch’ang (1193-1256) marifetiyle kaleme alinan seyahat notlari uzun süre unutulmus ve asirlar sonra, 1795 yilinda, Çin’deki bir manastirda kesfedilmistir. 1848 yilina gelindiginde Çince nesri, sonrasinda Rusça ve Ingilizce çevirileri yapilmistir. Gülsah Hasgüçmen çevirisiyle dilimize kazandirdigimiz Cengiz Han’in Ölümsüzlük Arayisi: Taoist Simyaci Bir Kesisin Türkistan Seyahatnamesi (1221-1224), bir liderin iç dünyasini ve arayislarini gözler önüne sermesinin yani sira dönemin cografyasini teferruatiyla anlatmasi sebebiyle de çok özel bir kaynak kitap