Cizre Bohtan Beyi Bedirhan Sürgün Yılları

Insanlik tarihi, efsanelesmek için çok hakli gerekçelere sahip olsa bile sirf “zamanin ruhu”na ters düsmesi yüzünden yenilmeye mahkûm direnis ve isyan örnekleriyle doludur. Kürdistan’in Osmanli tarafindan fethine karsi verilen mücadeleyle (1836) tarih sahnesine çikan Cizre-Bohtan miri Bedirhan Bey’in direnis ve isyani da (1840-1847) bunlardan biridir.

Ahmet Kardam’in Osmanli Arsivi’nden bulup günyüzüne çikardigi yüzlerce sayfa belgeye dayali bu çalismasi; Bedirhan Bey’in özerk/bagimsiz bir Kürt federe devleti kurma mücadelesinin asamalarini, o güne kadar görülmemis genislikteki Kürt ittifakini nasil kurdugunu, bir yandan müttefiki diger Kürt beylerinin direnis ve isyanlarini tesvik ederken, kendisini hep arka planda tutarak Osmanli’yla kurdugu diplomatik iliskileri kopartmamaya özen gösteren mücadele yöntemini, Cizre-Bohtan’i nasil büyük bir çekim merkezi haline getirip ona “devlet” özellikleri kazandirdigini, yasaminin en karanlik sayfasini olusturan iki Nasturi katliamina niçin giristigini, yenilgisinin nedenlerini ve bu yenilgi sonucu çok çesitli etnik ve dinsel unsurlardan olusan Kürdistan’in kendi iç dinamikleriyle gelisme imkaninin nasil yok edildigini ve günümüzdeki “Kürt sorunu”nun temellerinin nasil daha o tarihte (1847) atildigini inceliyor.