Hukukun Ahlakı

Hukukun iç ahlakinin ilkelerinde yasanabilecek her bir sapma, sorumlu bir fail olan insanin haysiyetine bir hakarettir. Bir kimsenin eylemlerini, ilan edilmemis veya geriye etkili kanunlar ile yargilamak veya ona imkânsiz bir sey yapmasini emretmek, onun öz irade yetilerine olan kayitsizligi ifade eder. Buna karsilik, eger insanin sorumlu eylemde bulunma yetisinin olmadigi görüsü kabul edilirse hukuki ahlakin varlik sebebi kaybolmus olur. Eylemlerini ilan edilmemis veya geriye etkili kanunlarla yargilamak bir hakaret olmaktan çikar çünkü ortada hakaret edecek bir sey kalmamistir. Aslina bakilirsa yargilamak fiilinin kendisi dahi bu baglamda yersiz hale gelir; böyle bir durumda bir kimseyi yargilamayiz, onun üstünde eyleriz sadece.

Hukukun da bir ahlaki var... Tüm ülkenin hukukunu kendi basiniza belirleyebilecek bir muktedir olsaniz da, hukuku kullanmak için uymak zorunda oldugunuz bazi ilkeler var. Dogal hukukun son dönem önemli temsilcilerinden Fuller, bu ilkelerden bahsediyor, hukukun iç ahlakindan, hukukun hukukundan.