İnsan Bilimlerinin Felsefi Eleştirisi

Insan Bilimlerinin Felsefi Elestirisi: Natüralizmin Olanakliligi, elestirel realizm adiyla bilinen düsünce akiminin bilhassa sosyal bilimler felsefesi alanindaki paradigma-kurucu metnidir. Yayimlanmasindan bu yana geçen yaklasik kirk yillik süre içerisinde, basta Margaret S. Archer, Andrew Sayer, Tony Lawson, Peter Manicas gibi önemli isimler olmak üzere pek çok sosyal bilimcinin sosyal bilim kavrayisina ve empirik çalismalarina yön veren bu çalismanin bugün artik bir klasik eser vasfina eristigi rahatlikla söylenebilir. Nitekim yakin zamanda kaybettigimiz Roy Bhaskar, ömrü boyunca gelistirdigi felsefi sistemini (Realist Bir Bilim Teorisi adli ilk çalismasiyla birlikte) bu eseri üzerine insa etmistir.

Bhaskar'in yolunu açtigi, pozitivist olmayan bir natüralizm arayisi ve bu amaçla gerçeklestirdigi saglam temellendirme, pozitivizm-hermeneutik verimsiz ikilemine yakalanmadan sosyal bilim yapmak isteyenler için zihin açici bir nitelige sahiptir. Bu özelligiyle, iliskisel sosyal bilim kavrayisinin farkli güzergâhlarini diyaloga sokmaya dönük girisimler için de üzerinden atlanamaz bir eser niteligindedir. Dolayisiyla çalismayi, bir yaniyla, Türkiye'nin iliskisel sosyal bilim literatürüne bir katki olarak okumak mümkündür. Diger yandan, sosyal teorinin en temel meselelerinden biri olan yapi-fâil meselesine dair Bhaskar'in söyleyecek çok seyi oldugu da görülecektir.