Felsefe Bütün Eserleri 18

Etrafimizdaki esyanin bilgisini duyularimizla elde ediyoruz. Birbirleri arasinda herhangi bir sekilde siralanmayan ve metotsuz olarak gelisi güzel elde edilen bu bilgilere düzensiz bilgiler denir. Düzensiz bilgiler, her günkü yasayisimizi kolaylastirarak etrafimizdan daha iyi sekilde faydalanmamizi mümkün kilar. Lâkin insanin bütün bilgisi böyle elde edilenlerden ibaret degildir. Düzensiz bilgiler üzerine ilimler kuruluyor. Ilim bilgisinin evvelkinden farki, onun belli metotlarla elde edilmesi ve genel olusudur. Ilim bilgisi gelisi güzel elde edilemez. Onu elde etmek için zihnin mutlaka belli yollardan gitmesi sarttir. Felsefeye gelince; o bütün bilgilerimizin üzerine kurulmakla beraber hepsinden daha çok genellige sahiptir.
Her ilmin kendi konusu alaninda ayri ayri sonuçlara vardigini biliyoruz. Felsefe bu sonuçlarin hepsini birlestiricidir. Ancak ilimlerin deneylerle elde ettigi sonuçlari felsefe akilla birlestirir. Onun çalisma sahasi, deneylerin disinda kalir; deneylerin sahasini içerisine alan daha genis bir halka teskil eder.