Har Name Kanuni Devri İstanbulunda Çingeneler Ve Çingene Kültürü

Kanuni Sultan Süleyman’a sunulmak üzere kaleme alinan Har-nâme, adindan da anlasilacagi üzere esek hikâyelerinden olusan bir latifeler bütünüdür. Eserin en önemli ve özgün tarafi Çingene kültürüne iliskin ayrintili bilgiler vermesinin yani sira özellikle 16. yüzyilda Istanbul’daki Çingenelerin gündelik hayatini bütün detaylariyla ele almasidir. Edebiyatimizin, güldüren ama incitmeden ilisen, aci duyurmadan igneleyen letâif türündeki belki de en degerli eseriyle karsi karsiyayiz. 16. yüzyilda, Istanbul’un bugün artik olmayan bir yöresinde, Kavakli’da yasayan Çingene Karaca katunasina bagli Çingenelerin günlük yasamlari ile kültürlerini konu alan eser, gerçek kimligini saklamis bir yazarin, kendisinin de farkli kimliklerle yer aldigi, insan ve hayvan oyuncularin katildigi sembolik anlatimli bir oyundur.

Yazarin, “arkadaslarim” diye tanittigi eseklerle temsil edilen, üstü kapali bir dille cehaletle suçladigi devrinin ilim adamlarindan baskasi degildir. Har-nâme, edebiyat tarihimiz açisindan, içinde yer bulan bes hikâyeyle Nasreddin Hoca hikâyelerinin en eski üçüncü yazili kaynagi olmasinin yani sira içerdigi gözlemlerle sosyal tarih arastirmalari için de olaganüstü zengin bir kaynaktir. Basta dönem Çingeneleri olmak üzere çesitli yöre insanlarinin konusma dillerindeki farkliliklara dair barindirdigi zengin malzemeyle dil alani çalismalarina sagladigi katki açisindan Harnâme, bilinen tek yazma nüshasiyla benzeri olmayan bir eserdir.