Devlet I Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar 4

Devlet-i ‘Aliyye’nin birinci cildi Osmanli Devleti’nin bir beylikten Balkanlar ve Ortadogu’ya hükmeden güçlü bir imparatorlugu dönüsümünü konu alir. Ikinci cilt padisah otoritesinin zayifladigi ve yok oldugu 17. yüzyilin ilk yarisindaki iktidar mücadelesini inceler. Üçüncü cilt ise merkezi devlet otoritesinin yeniden kuruldugu Köprülüler dönemini, Orta-Avrupa’da Habsburglarla süren uzun iktidar mücadelesini, mali ve siyasi bunalima karsi çözüm arayislarini ayrintilariyla ele alir. Devlet-i ‘Aliyye’nin dördüncü cildi, Osmanli Devleti’nin geçirdigi askeri ve mali dönüsümü mercek altina alarak basliyor. 18. yüzyilda güç kazanan âyânlarin kurdugu düzene karsi merkezi otoritenin yeni yöntem arayislariyla devam ediyor. Ayni dönemde Osmanli bürokratlariyla fikir adamlarinin Bati karsisinda yasanan mevzi, güç ve nüfuz kaybina karsi arayislari, bu arayislarin Patrona Halil Isyani ile kesintiye ugrayisina ragmen Tanzimat ve Mesrutiyet çizgisiyle devami ayrintisiyla inceleniyor. Bu süreçte Tanzimat’i tasarlayan, uygulanmasinda yasanilan güçlüklere karsi çözüm gelistirerek degisen dünyada ayakta kalmak için fikir üreten Osmanli devlet ve düsünce adamlarinin çabalarinin, Birinci Dünya ve Kurtulus Savaslari sonunda Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasina uzanan sonuçlari kesintisiz bir bütünün parçalari olarak ele aliniyor. Halil Inalcik (1916-2016) Istanbul’da dogdu. Ankara Üniversitesi DTCF’nin ilk ögrencilerinden oldu. Yakinçag Bölümü’nde doktorasini tamamladiktan sonra, 1952’den itibaren ayni üniversitede profesör oldu. 1972’de emekli olunca Chicago Üniversitesi Tarih Bölümü’ne Osmanli tarihi profesörlügüne atandi. 1992’te Bilkent Üniversitesi’ne Tarih Bölümü’nü kurmak üzere davet olundu. Bu yillar içinde basta Harvard olmak üzere Amerikan üniversitelerinde Osmanli tarihi seminerleri düzenledi. 1973’te yayinlanan TheOttomanEmpire TheClassicalAge (1300 1600) (Osmanli Imparatorlugu klasik çag) kitabi tüm Balkan dillerine, Arapça ve Ukrayna diline çevrilerek klasik bir kaynak kitap kabul edildi. An EconomicandSocialHistory of theOttomanEmpire Türkçe, Yunanca, Lehçe ve Arapçaya da çevrildi. Yurt içinde ve yurt disinda kendisine 20 fahri doktora tevcih edildi. Inalcik’in vefatina dek çalismalarini sürdürdügü ve arsivini bagisladigi Bilkent Üniversitesi’nde, 2008’de Halil Inalcik Center forOttomanStudies (HICOS; Halil Inalcik Osmanli Arastirmalari Merkezi) açilmistir.